Systemy klimatyzacyjne i wszelkie urządzenia przystosowane do obniżania temperatury działają w oparciu o czynnik chłodniczy. To nic innego jak substancja robocza o właściwościach termodynamicznych, która bierze czynny udział w procesie wymiany ciepła pomiędzy otoczeniem a poszczególnymi elementami danego układu. Podlega zawsze sprężaniu (parowaniu) oraz rozprężaniu (skraplaniu).
Silny nacisk na ekologię
Czynniki chłodnicze znajdują szerokie zastosowanie zarówno w klasycznych klimatyzacjach ściennych i samochodowych, jak i sprzętach AGD czy zaawansowanych instalacjach przemysłowych. Aby dobrze spełniały swoją rolę, powinny odznaczać się niepalnością, wysoką odpornością na niskie temperatury i brakiem wydzielania do atmosfery toksycznych związków. Ze względu na potencjał niszczenia warstwy ozonowej używane jeszcze do niedawna substancje freonowe z grupy CFC i HCFC zostały całkowicie wycofane z obiegu (np. R-11, R-12, R-502 czy R-401A). Obecnie normę stanowi powszechne wykorzystywanie czynników chłodniczych naturalnych typu HFC, które powstają w przyrodzie bez jakiejkolwiek ingerencji człowieka. Zdecydowanie mniejszą popularnością cieszą się natomiast odmiany syntetyczne pozyskiwane w laboratoriach.
Krótka charakterystyka wybranych substancji
Podstawowy czynnik chłodniczy to izobutan, określany symbolem R-600a. Nie posiada on barwy ani zapachu i ma pochodzenie organiczne, co oznacza, że jest w stu procentach nieszkodliwy dla środowiska. Jego kluczowa zaleta to zaskakująco niska wartość ciśnienia skraplania, przekładająca się na ograniczone koszty eksploatacji zasilanego sprzętu (lodówki, zamrażarki itp.). Na uwagę zasługuje ponadto węglowodór R-290 (inaczej propan) oraz freon R-410a. Oba występują w formie gazu i znakomicie funkcjonują w stacjonarnych klimatyzacjach domowych czy biurowych. Nie można również nie wspomnieć o zeotropowym czynniku chłodniczym R-407c będącym mieszaniną trójskładnikową.
Świetnie sprawdza się on we wszelkich układach o niewielkiej mocy, takich jak choćby agregaty wody lodowej, pompy ciepła i mobilne systemy z opcją bezpośredniego odparowywania. Na zakończenie warto jeszcze z pewnością przywołać w pełni syntetyczny czynnik chłodniczy R-1234yf stosowany głównie w klimatyzacjach samochodowych. Z powodu znikomego współczynnika Global Warming Potential jest zaliczany do substancji ekologicznych. Wykazuje przy tym wysoką wydajność na poziomie nawet 85-90%, co pozytywnie wpływa na sprawność energetyczną danego urządzenia i przynosi korzyść w postaci oszczędności finansowych.